Bakterie - to podstawa.

Bakterie to pierwsze z pięciu królestw, które zamierzamy omówić w ramach Projektu "Królestwo".

To wyjątkowa część organizmów. Wiele się o nich dowiedzieliśmy!
               

Co nas zaskoczyło? Oto kilka rzeczy, które według moich córek były najdziwniejsze:
- to, że jest ich tak wiele rodzajów i mają tyle kolorów

- że mogą i wywołać chorobę, i powstrzymać chorobę

- i to, że jedne są malusieńkie a inne duże

- a także to, że są beztlenowe i tlenowe

Nastoletni syn już większość wiedział. A jednak:
- bardzo mu się spodobał wygląd tężca,

- przypomniał sobie termin koagulacja, który "jakoś mu uciekł"

- dowiedział się, że masa sodowa jest super,

Mnie najbardziej zdziwiło to, że największa odkryta (i to całkiem niedawno, bo ok. 20 lat temu) bakteria jest widoczna gołym okiem!

A jak zgłębialiśmy wiedzę o tych mikroorganizmach? 

Zaczęliśmy od… przygotowania mas plastycznych. Przygotowałam trzy przepisy i każdy skompletował sobie produkty.

Masa solna

Składniki na masę solną

• szklanka mąki
• szklanka soli
• ½ szklanki wody 

Przepis na masę solną

• W misce wymieszaj mąkę z solą a następnie dodaj wodę i dokładnie wymieszaj a następnie ugniataj do uzyskania jednolitej gładkiej i elastycznej masy.

Sucha porcelana

Składniki do przygotowania suchej porcelany

• Pół szklanki skrobi kukurydzianej
• 1/4 szklanki oleju lub oliwki
• 1/8 szkl  sody oczyszczonej
• Pół szklanki kleju „wikol”

Przepis na suchą porcelanę

• wymieszajcie skrobię z oliwką (dokładnie!)
• dodajcie sodę oczyszczoną
• mieszając, dodajcie klej
• zacznijcie ugniatać masę rękoma

Masa dość szybko wysycha, a po 12 godzinach mamy już trwałe i twarde efekty naszej pracy.

Masa sodowa

Składniki:

1 miarka sody oczyszczonej

1/2 miarki skrobi ziemniaczanej

3/4 miarki wody

Wykonanie:

Składniki wrzucamy do jednego garnka, podgrzewamy na średnim ogniu cały czas mieszając, aż do uzyskania konsystencji ciasta (ok. 4 minuty). Masę wyciągamy z garnka, odkładamy na chwilę do przestygnięcia, wyrabiamy. I gotowe!

Gdy dzieci wyrabiały masy rozmawialiśmy… 

Okazało się, że już wiele rzeczy było oczywiste. Np. to, że bakterie są wszędzie.

Wyjaśniliśmy sobie:
- bakterie pojawiły się ok. 3,5 miliarda lat temu

- to one stworzyły świat w takim, jaki poznaliśmy

- potrafią przystosowywać się do różnych warunków, dzięki temu żyły przed dinozaurami i żyją nadal

- większość bakterii wcale nie jest „zła”, są niezbędne do funkcjonowania wielu innych organizmów i są ważnym ogniwem w obiegu materii w przyrodzie

- mają różne kształty i kolory.

Pokazałam wydruki z różnymi rodzajami bakterii. Razem próbowaliśmy rozszyfrować nazwy łacińskie. Dzieciom bardzo spodobała się bakteria Vibrio cholerae – wiecie co to za bakteria? Poza tym, zachwyciły się kształtem Helicobacter pylori.

Źródło: depositphotos.com/

Przy pomocy obrazków, ulepiliśmy sporo różnych bakterii. Powstała nawet bakteria własnego pomysłu oraz gigantyczny ziarniak. Do naszych tworów najlepiej nadawała się masa sodowa. Jest bardzo plastyczna i dobrze utrzymuje kształt nadany rękami artysty. Masa solna także dawała się łatwo formować, natomiast sucha porcelana wyszła nam… zbyt sucha i zrezygnowaliśmy z tworzenia z niej naszych trójwymiarowych form.

Zobaczcie! Wyszły naprawdę fantastycznie!!!

A jak zbudowane są bakterie? 

Z pozoru „prosty” organizm jest całkiem skomplikowany. Przeczytałam dzieciom opis budowy bakterii. W tym czasie dzieci rysowały i podpisywały opisywane elementy. Na koniec pokazałam wszystkim schemat komórki. Porównaliśmy je z rysunkami. Wyszły podobnie, prawda?

 

Skoro wiedzieliśmy czym i gdzie są, to zajęliśmy się rozmnażaniem bakterii. 

Stąd wiemy, czemu choroby i procesy wspierane przez bakterie tak szybko postępują.

Zaczęliśmy od filmiku:

https://www.youtube.com/watch?v=gEwzDydciWc

Następnie każdy dostał kawałek plasteliny. Wytłumaczyłam, jak „rozmnażać” bakterie. Każdy brał kawałek plasteliny i robił pałeczkę bakterii. Następnie należało ją rozwałkować i przeciąć nożem na dwie części. Potem trzeba było dołożyć odrobinę plasteliny do uzyskanych połówek, by bakterie urosły i znowu podzielić. W czasie 3 minut moje „bakterie” podzieliły jeden kawałek na 44, 33 i 27 części. I tu wyszło nam, że nie wszystkie bakterie w naszych domowych warunkach mnożą się tak samo.

W tym momencie powstał spontaniczny pomysł. Zróbmy poklatkowy film o rozmnażaniu się bakterii!
W trakcie lepienia kolejnych bakterii, dzielenia itd. rozmawialiśmy dalej o właściwościach bakterii.

Pokazałam też dzieciom wykres, na którym widać jakie temperatury są dla bakterii najlepsze. Wynikło z niego po co niektóre rzeczy gotujemy i na czym polega proces sterylizacji.

Dowiedzieliśmy się także co to są antybiotyki i czemu nie wszystkie działają na wszystkie bakterie. Dzięki znajomości budowy bakterii wiedzieliśmy już jak bakterie przekazują sobie informacje i w jaki sposób bakterie uodporniają się na niektóre leki.

Dzięki temu scenariusz naszego filmu płynnie ewoluował. Zobaczcie – oto kilka pierwszych kadrów.

Nastąpił wybuch inwencji. Co nam w końcu wyszło pokażę już niebawem. Syn zobowiązał się dograć stronę tytułową, być może powstanie również ścieżka dźwiękowa. 

Jako podsumowanie naszych bakteryjnych rozważań rozwiązaliśmy krzyżówki, i choć wydawały się łatwe, to jednak czasem trzeba było sięgnąć do rysunków albo zajrzeć do lodówki, by znaleźć hasła.

Wypunktowaliśmy też sobie to, co wydało nam się najważniejsze:

• Bakterie żyją we wszystkich środowiskach: w wodzie, glebie, powietrzu, wewnątrz organizmów.
• Bakterie oddychają tlenowo i beztlenowo,
• Rozmnażają się przez podział komórki.
• Odgrywają ważną rolę w przyrodzie, rozkładając martwą materię organiczną, są wykorzystywane w wielu dziedzinach życia.

Ostatnią częścią były doświadczenia. O nich oraz o ich wynikach opowiem w kolejnym wpisie.


Projekt "Królestwo" wymyślony przez Ilonę z bloga "Kreatywnym Okiem".
Koniecznie zajrzyjcie jak do bakterii podeszli inni uczestnicy projektu. Bakteria niejedno ma oblicze!

Projekt Królestwo