Wiadomości roślinne

Oto kolejne podbite przez nas królestwo – rośliny!

Po grzybach to drugie królestwo, którego obecność codziennie, gołym okiem, dostrzegamy wokół nas. Spotykamy je wszędzie: rosną w ogrodzie, parkach i na miejskich trawnikach. W kwiaciarniach kupujemy kwiaty, a na targowisku warzywa i owoce. Z włókien roślin, np. bawełny czy lnu, zrobione są nasze ubrania. Rośliny rosną także w doniczkach w naszych domach.

Królestwo roślin wykazuje się niesamowitą różnorodnością – obok mikroskopijnych glonów mamy ogromne drzewa. Dzielimy je na rośliny „niższe” – nie kwitnące oraz „wyższe” – kwitnące i określenia te nie mają nic wspólnego z faktyczną wielkością rośliny. W pierwszej grupie znajdą się glony, mchy, widłaki, skrzypy i paprotniki. W drugiej będą wszystkie rośliny kwitnące i wytwarzające nasiona – drzewa, krzewy, kwiaty…

Przedstawiciele grupy pierwszej - rośliny "niższe"

 Grupa roślin "wyższych"

Aby dobrze zagłębić się w temat wybraliśmy się na wycieczkę do ogrodu botanicznego w warszawskich Łazienkach. Spędziliśmy tam sporo czasu wyszukując różne ciekawe okazy roślin. Dodatkowym punktem interesującym były zagadki umieszczone w różnych zakątkach ogrodu.

W czasie spaceru staraliśmy się znaleźć różne rodzaje roślin nago i okryto nasiennych. Wyszukiwaliśmy także glony, paprotniki i mchy. 

W ogrodzie spotkaliśmy także krowę - widać krowy już tak mają że wszędzie potrafią się pojawić.

Jako bonus powstał foto-botaniczny rebus. 

Kategoria: przysłowie. Zgadniecie jaka jest odpowiedź?

Budowa

Rośliny to organizmy, u których wyróżniamy strukturę tkankową. Komórki roślinne przybierają różne kształty, zależnie od funkcji, którą pełnią.

Różne rośliny mają różne rozmiary, kształty i wygląd, jednak ich budowa jest podobna. Naszym oczom ukazuje się zwykle jedynie pęd, czyli nadziemna część rośliny. Typowa roślina składa się z korzeni, łodygi, liści i kwiatów. Kwiaty mogą przekształcić się w owoc zawierający nasiona.

Budowa przykładowej rośliny narysowanej przez nas:

Korzenie dostarczają roślinom z gleby wodę i sole mineralne, utrzymują je w podłożu, a czasem także gromadzą substancje zapasowe (np. u marchwi). Rosną w głąb gleby, tworząc liczne odnogi. Dzięki temu zwiększa się powierzchnia, przez którą jest wchłaniana woda.

Łodyga stanowi rusztowanie rośliny i łączy jej części. Z korzenia do liści przewodzi wodę i sole mineralne, a w przeciwną stronę – substancje odżywcze powstałe w procesie fotosyntezy. Łodygi czasem służą także do gromadzenia substancji zapasowych. W zależności od budowy pędu rośliny dzieli się na zielne (u których łodyga jest zielona i niezdrewniała), drzewa (u których istnieje jedna, zdrewniała łodyga) i krzewy (u których z korzenia wyrasta wiele zdrewniałych łodyg lub jedna, ale rozgałęziająca się tuż nad ziemią).

Liście są przystosowane do przeprowadzania fotosyntezy. U niektórych roślin liście przekształciły się w igły lub ciernie; mogą także gromadzić pokarm (np. u cebuli).

Najważniejszą funkcją kwiatów jest wytwarzanie owoców i nasion. Kwiat składa się zwykle z kielicha, korony, pręcików i słupka. Wszystkie te elementy są osadzone na dnie kwiatowym.

• Kielich składa się z działek kielicha. Są one najczęściej zielone, a ich głównym zadaniem jest ochrona delikatnych pąków kwiatowych.
• Korona zbudowana jest z płatków. U roślin owadopylnych ich funkcją jest wabienie zwierząt zdolnych do zapylenia, czyli przeniesienia pyłku z pręcików na szczyt słupka. U roślin zapylanych przez wiatr, czyli wiatropylnych, płatki korony są zwykle niewielkie i zielone.
• Słupek i pręciki umożliwiają roślinom rozmnażanie. Pręciki wytwarzają pyłek, który następnie jest przenoszony na słupki innych kwiatów. Tak dochodzi do zapylenia.
  
  
  Po zapyleniu w słupku zachodzą liczne zmiany prowadzące do powstania owoców, w których znajdują się nasiona. Owoce mają za zadanie rozsianie nasion. Często są słodkie i pożywne, dzięki czemu wabią zwierzęta. Zwierzęta po strawieniu owoców wydalają nasiona wraz z odchodami. Niektóre owoce wytwarzają wypustki, za pomocą których przyczepiają się do piór lub włosów.

Czas przejść do praktyki!

Zadanie 1

Hodowla fasoli.

Każdy z Was pewnie kiedyś hodował w słoiku fasolę. My także spróbowaliśmy. Każdy dostał swój słoik i ziarenko i doglądał rosnącą fasolkę przez kilka dni.

Wiosną już hodowaliśmy cebulki i inne roślinki z nasion. Tym razem skupiliśmy się na obserwacji rozwoju i korzeni i łodygi. Obserwacje każdy zaznaczał oraz/lub rysował na przygotowanych kartach.

Fasolki urosły pięknie, z wyjątkiem jednej, której złamał się kiełkujący korzeń . Tym samym karta obserwacyjna syna zakończyła się 4 dnia. Pozostałe fasolki rosną nadal i właśnie będą kwitły.

Hodując roślinę, można poznać jej cykl życiowy (wszystkie przemiany zachodzące w roślinie od nasionka aż do wytworzenia kolejnych nasion).

1.       Roślina rozwija się z nasion – mówimy, że kiełkuje. Początkowo nasiona leżą w ziemi, a potem – jeśli mają odpowiednie warunki, np. dostęp do wody i odpowiedniej ilości ciepła – zaczynają kiełkować.

2.       Przez pewien czas roślina zwiększa swoje rozmiary.

3.       Roślina zaczyna wydawać kwiaty.

4.       Kwiaty przekształcają się w owoce.

5.       Owoce/nasiona przenoszone przez wiatr, wodę, zwierzęta i ludzi znajdują nowe miejsca do kiełkowania.

Ze względu na długość cyklu życiowego rośliny dzielimy na jednoroczne (kiełkują i kwitną i wydają owoce w tym samym roku – np. aksamitki. Do kolejnego roku przetrwają tylko nasiona), dwuletnie (w jednym roku zbierają zapasy w korzeniu a kwitną i wydają nasiona w kolejnym roku – np. marchew) oraz wieloletnie (kiełkują i rosną przez kilka lat, osiągają dojrzałość i kwitną i owocują co roku przez wiele lat – np. dąb szypułkowy)

Zrobiliśmy jeszcze jedną grę - zadanie. Do zwykłego zbierania roślinek wprowadziłam element rywalizacji.

Zadanie 2

Zielnik i kolekcja nasion.

Każdy dostał za zadanie zebranie 10 nasion i 10 roślin. Znacie grę w państwa-miasta? U nas tak samo były punktowane znaleziska. Za taki, którego nikt inny nie miał – 10 pkt. Za powtarzający się 5 pkt i brak – 0 pkt. Dodatkowe punkty były za samodzielną identyfikację okazów (5pkt za każdy okaz). Zwycięzca podpisywał się jako pierwszy z autorów naszego zielniko - nasiennika 😉

A oto i on - niektóre elementy dzieci dorysowały:

Poniżej kilka przykładowych kart:

Na tym zakończyliśmy temat roślin, choć w planach była jeszcze budowa komórki roślinnej. Zdecydowałam jednak, że tym razem temat zgłębimy gołym okiem, bez mikroskopu.

Dziękuję, że dotarliście tutaj! Zapraszam do czytania poprzednich i kolejnych wpisów!

Post powstał dzięki twórczyni projektu „Królestwo”, Ilonie z bloga Kreatywnym Okiem. To ona zachęciła nas do odkrywania królestw organizmów żywych.